Επισκόπηση

Το διατραπεζικό επιτόκιο του Λονδίνου*  (London Interbank Offered Rate ή LIBOR), ένας από τους κυριότερους δείκτες αναφοράς επιτοκίων, που χρησιμοποιείται σε παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές, θα πάψει να υφίσταται ή θα είναι μη-αντιπροσωπευτικό από την 1η Ιανουαρίου 2022. Ειδικότερα, στις 5 Μαρτίου 2021, η αρμόδια για χρηματοπιστωτικά θέματα εποπτική αρχή του Ηνωμένου Βασιλείου (Financial Conduct Authority ή FCA) ανακοίνωσε ότι αμέσως μετά από τις 31 Δεκεμβρίου 2021, θα παύσει η υποβολή, από τις τράπεζες αναφοράς, τιμών που συμβάλλουν στον προσδιορισμό του LIBOR αφενός, για όλους τους δείκτες αναφοράς των νομισμάτων σε Λίρα Αγγλίας, Ευρώ, Ελβετικό Φράγκο, Ιαπωνικό Γιεν και αφετέρου, για τους δείκτες διάρκειας μίας εβδομάδας και δύο μηνών του Δολαρίου. Η FCA ανακοίνωσε επίσης ότι οι εναπομείναντες δείκτες του LIBOR για το Δολάριο θα πάψουν να υφίστανται στις 30 Ιουνίου 2023.

Οι αδυναμίες του LIBOR οδήγησαν τις εποπτικές αρχές να αποφασίσουν τη μετάβαση από το LIBOR σε εναλλακτικά επιτόκια αναφοράς, γνωστά ως Risk-Free Rates (RFRs). Συστάθηκαν Εθνικές Ομάδες Εργασίας για να αναπτύξουν τα νέα επιτόκια, βάσει των προτάσεων του Συμβουλίου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (Financial Stability Board), ενός διεθνούς Οργανισμού που επιβλέπει το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα.
 
Χρηματοπιστωτικά ιδρύματα σε όλη την υφήλιο βρίσκονται σε διαδικασία αναθεώρησης των υποδομών τους, προετοιμάζοντας τη μετάβαση μέχρι το τέλος του 2021. Οι αλλαγές θα επηρεάσουν τους δείκτες LIBOR και EONIA (Euro Overnight Index Average - μέσος δείκτης για τοποθετήσεις Ευρώ διάρκειας μίας ημέρας), ενώ το EURIBOR (Euro Interbank Offered Rate - διατραπεζικό επιτόκιο δανεισμού σε Ευρώ) μεταρρυθμίστηκε ριζικά, σε συμμόρφωση με τον Κανονισμό (EE) 2016/1011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 8ης Ιουνίου 2016 σχετικά με τους δείκτες που χρησιμοποιούνται ως δείκτες αναφοράς σε χρηματοπιστωτικά μέσα και χρηματοπιστωτικές συμβάσεις ή για τη μέτρηση της απόδοσης επενδυτικών κεφαλαίων (“Benchmark Regulation” ή “BMR” – δείτε κατωτέρω Συχνές Ερωτήσεις), και αναμένεται να παραμείνει σε ισχύ μέχρι νεότερων τυχόν ανακοινώσεων από τον Διαχειριστή του.
 
Ενόψει των ανησυχιών και των προβληματισμών που είχαν εκφραστεί από το σύνολο του ευρωπαϊκού τραπεζικού κλάδου για τη μετάβαση από το LIBOR στα RFRs και σε συνέχεια διαβουλεύσεων που έλαβαν χώρα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υιοθέτησε την ευχέρεια που προβλεπόταν στην παράγραφο 8 του άρθρου 23b του Benchmark Regulation και προχώρησε στις 14 Οκτωβρίου 2021 στην έκδοση του «Εκτελεστικού Κανονισμού (ΕΕ) 2021/1847» σχετικά με τον καθορισμό καταστατικού υποκατάστατου για ορισμένες εκδόσεις του CHF LIBOR, ρυθμίζοντας κατ’ αυτό τον τρόπο με νομοθετική ισχύ το επιτόκιο αντικατάστασης για συγκεκριμένες εκδόσεις του CHF LIBOR και τη Σταθερή Προσαρμογή για τη διαφορά (Fallback (Fixed) “Spread Adjustment”) που θα πρέπει να εφαρμοστεί στα πλαίσια της αντικατάστασης του CHF LIBOR.
 
Η Alpha Bank Cyprus Ltd λαμβάνει όλα τα απαραίτητα μέτρα, για να διασφαλίσει τη συμμόρφωση με τις επικείμενες αλλαγές στο κανονιστικό πλαίσιο. Επιπλέον, παρακολουθεί τις εξελίξεις και βρίσκεται σε επαφή με αρμόδιους φορείς προκειμένου να εξασφαλίσει μία επιτυχημένη και ομαλή μετάβαση για τους Πελάτες της στην μετά LIBOR εποχή.
 
*LIBOR για τα πέντε LIBOR νομίσματα, Δολαρίου (USD), Λίρα Αγγλίας (GBP), Ευρώ (EUR), Ιαπωνικό Γιεν (JPY) και Ελβετικό Φράγκο (CHF). Για το LIBOR Δολαρίου, μόνο οι δείκτες μίας εβδομάδας και δύο μηνών θα πάψουν να υφίστανται μετά από τις 31 Δεκεμβρίου 2021. Εν τούτοις, όλα τα νέα χρηματοοικονομικά προϊόντα  μετά από την εν λόγω ημερομηνία δεν προτείνεται να χρησιμοποιούν ως δείκτη αναφοράς το LIBOR με τις υπόλοιπες διάρκειες.
 

Συχνές Ερωτήσεις

Τι είναι ο δείκτης αναφοράς;

Δείκτης αναφοράς ορίζεται κάθε δείκτης, με βάση τον οποίο καθορίζεται το πληρωτέο ποσό ενός χρηματοπιστωτικού μέσου ή μίας χρηματοπιστωτικής σύμβασης ή η αξία ενός χρηματοπιστωτικού μέσου. Επίσης, ένας δείκτης αναφοράς μπορεί να χρησιμοποιείται για τη μέτρηση της απόδοσης ενός επενδυτικού κεφαλαίου, με σκοπό την παρακολούθηση της απόδοσης ενός τέτοιου δείκτη ή τον καθορισμό της κατανομής των στοιχείων ενεργητικού ενός χαρτοφυλακίου ή τον υπολογισμό των προμηθειών επί των αποτελεσμάτων.
 
Οι δείκτες αναφοράς υπολογίζονται από ένα αντιπροσωπευτικό σύνολο δεδομένων ή πληροφοριών για σκοπούς τιμολόγησης χρηματοπιστωτικών μέσων/συμβάσεων και/ή για την αποτύπωση του κόστους δανεισμού στις αγορές.
 

Τι είναι ο Κανονισμός (EE) 2016/1011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (Benchmarks Regulation);

Με τον Κανονισμό (EE) 2016/1011 επιδιώκεται η προστασία των καταναλωτών και των επενδυτών. Ο εν λόγω Κανονισμός αυξάνει τις απαιτήσεις διαφάνειας και διακυβέρνησης για όλες τις εταιρείες που παρέχουν, συμμετέχουν ή χρησιμοποιούν ένα μεγάλο εύρος επιτοκίων, συναλλάγματος, αξιογράφων, εμπορευμάτων και άλλων δεικτών ή αναφέρονται σε τιμές.

 

Τι είναι το LIBOR;

Το διατραπεζικό επιτόκιο του Λονδίνου (London Interbank Offered Rate ή LIBOR) δημοσιεύεται καθημερινά από τον Διαχειριστή Δεικτών Αναφοράς ICE [ICE Benchmark Administration (IBA)] και αντικατοπτρίζει το κόστος δανεισμού των τραπεζών χωρίς παροχή εξασφαλίσεων στις χρηματαγορές, στα διάφορα νομίσματα.
 
Το LIBOR αντιπροσωπεύει ένα επιτόκιο διατραπεζικού δανεισμού, το οποίο παρέχεται από συγκεκριμένες τράπεζες (Libor panel Banks), οι οποίες συμμετέχουν στον υπολογισμό του, βασίζεται σε ανεξασφάλιστες διατραπεζικές συναλλαγές, στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό, και προσδιορίζεται με τη “μεθοδολογία καταρράκτη” (“Waterfall Methodology”) επιτρέποντας τη δημοσίευσή του κάτω από όλες τις συνθήκες της αγοράς.

 

Πότε θα πάψει να υφίσταται το LIBOR;

Η αρμόδια για χρηματοπιστωτικά θέματα εποπτική αρχή του Ηνωμένου Βασιλείου (Financial Conduct Authority ή FCA) ανακοίνωσε στις 5 Μαρτίου 2021, ότι αμέσως μετά από τις 31 Δεκεμβρίου 2021, θα παύσει η υποβολή, από τις τράπεζες αναφοράς, τιμών που συμβάλλουν στον υπολογισμό του LIBOR για όλους τους δείκτες των νομισμάτων σε Λίρα Αγγλίας, Ευρώ, Ελβετικό Φράγκο και Ιαπωνικό Γιεν, καθώς επίσης και για τους δείκτες διάρκειας μίας εβδομάδας και δύο μηνών του Δολαρίου. Η FCA ανακοίνωσε επίσης ότι οι υπόλοιποι δείκτες του Δολαρίου θα πάψουν να υφίστανται στις 30 Ιουνίου 2023.
 

Τι σημαίνει ότι το διατραπεζικό επιτόκιο του Λονδίνου (London Interbank Offered Rate ή LIBOR) θα είναι μη-αντιπροσωπευτικό μετά το τέλος του 2021;

Σημαίνει ότι το επιτόκιο αυτό (LIBOR) παύει να αντιπροσωπεύει την υποκείμενη αγορά και την οικονομική πραγματικότητα, την οποία σκόπευε να ποσοτικοποιήσει.
 

Τι είναι ένα νέο Risk-Free Rate;

Ενόψει της επικείμενης παύσης δημοσίευσης του LIBOR μετά το τέλος του έτους 2021, οι Εθνικές Ομάδες Εργασίας έχουν ήδη προσδιορίσει εναλλακτικούς δείκτες (νέα Risk-Free Rates).

Τα νέα Risk-Free Rates είναι επιτόκια αναφοράς διάρκειας μίας ημέρας, που μετρούν το κόστος δανεισμού στη διατραπεζική αγορά. Καθεμία από τις κύριες περιοχές (Η.Π.Α., Ηνωμένο Βασίλειο, Ελβετία, Ιαπωνία και Ευρωζώνη) έχει προσδιορίσει εναλλακτικούς δείκτες αναφοράς (Risk-Free Rates).
 

Ποιοι δείκτες αναφοράς θα επηρεαστούν;

Συστάθηκαν Εθνικές Ομάδες Εργασίας από ρυθμιστικές αρχές και κεντρικές τράπεζες σε διάφορα κράτη στοχεύοντας να μεταρρυθμίσουν όλα τα προθεσμιακά επιτόκια LIBOR, συμπεριλαμβανομένων και αυτών της μίας ημέρας. Μέχρι στιγμής, δεν έχουν οριστικοποιηθεί οι λεπτομέρειες. Οι δείκτες LIBORs που επηρεάζονται παρουσιάζονται στον ακόλουθο πίνακα:
 

Benchmark Rate (LIBOR)	Alternative Risk Free Rate	National Working Group	Administrator Risk Free Rate
USD LIBOR	SOFR	Alternative Reference Rates Committee	Federal Reserve Bank of New York
GBP LIBOR	SONIA	Bank of England Working Group on Sterling Risk- Free Rates	Bank of England
EONIA EUR LIBOR	€STR	Working Group on Euro Risk-Free Rates	European Central Bank
JPY LIBOR	TONAR	Cross-Industry Committee on Japanese Yen Interest Rate Benchmarks	Bank of Japan
CHF LIBOR	SARON	National Working Group on Swiss Franc Reference Rates	SIX Swiss Exchange

 

Σε τι διαφέρουν τα νέα Risk-Free Rates από το LIBOR;

Η κύρια διαφορά μεταξύ των εναλλακτικών Risk-Free Rates και του LIBOR είναι ότι τα νέα επιτόκια έχουν διάρκεια μίας ημέρας και δεν είναι προθεσμιακά επιτόκια, όπως το LIBOR.

Υπάρχουν θεμελιώδεις και τεχνικής φύσεως διαφορές μεταξύ των LIBOR και των νέων RFRs. Για να αντιμετωπιστούν αυτές οι διαφορές, μία καθιερωμένη προσέγγιση της αγοράς, που προτάθηκε από τη Διεθνή Ένωση Συμβάσεων Ανταλλαγής και Παραγώγων (International Swaps and Derivatives Association ή ISDA) και την Επιτροπή Εναλλακτικών Επιτοκίων Αναφοράς (Alternative Reference Rates Committee ή ARRC*), εφαρμόστηκε για τον υπολογισμό της σταθερής προσαρμογής για τη διαφορά (fallback (fixed) “spread adjustment”). Μετά από την ανακοίνωση παύσης από την FCA, η σταθερή προσαρμογή για τη διαφορά (fallback (fixed) “spread adjustment”) κλειδώθηκε και δημοσιεύτηκε από το Bloomberg στον ακόλουθο σύνδεσμο: Fallback (fixed) "spread adjustment".

Οι ρυθμιστικές αρχές αναμένουν την ενεργή μετάβαση σε προϊόντα συνδεδεμένα με τα νέα Risk-Free Rates ως την κύρια στρατηγική μετάβασης.

*Η Επιτροπή Εναλλακτικών Επιτοκίων Αναφοράς είναι μία ομάδα συμμετεχόντων στην αγορά που συγκλήθηκε από το Federal Reserve Board και την Ομοσπονδιακή Τράπεζα της Νέας Υόρκης, για να διασφαλίσει μία επιτυχημένη μετάβαση από το USD LIBOR σε ένα πιο ισχυρό επιτόκιο αναφοράς, το προτεινόμενο από αυτήν εναλλακτικό επιτόκιο αναφοράς Secured Overnight Financing Rate (SOFR). Η ομάδα αυτή αποτελείται από συμμετέχουσες εταιρείες του ιδιωτικού τομέα, η καθεμία με σημαντική παρουσία σε αγορές που επηρεάζονται από το USD LIBOR, και μία ευρεία ομάδα εταιρειών του επίσημου τομέα, συμπεριλαμβανομένων των ρυθμιστικών αρχών του τραπεζικού και του χρηματοπιστωτικού τομέα.
 

Τι είναι το Fallback (Fixed) “Spread Adjustment”;

Υπάρχουν θεμελιώδεις και τεχνικές διαφορές ανάμεσα στο LIBOR και τα νέα Risk- Free Rates. Για να αντιμετωπιστούν αυτές οι διαφορές, οι ομάδες εργασίας συνιστούν τη χρήση σταθερής προσαρμογής για τη διαφορά του επιτοκίου (fallback (fixed) “spread adjustment”). Η καθιερωμένη προσέγγιση της αγοράς για τον υπολογισμό της σταθερής προσαρμογής για τη διαφορά (fallback (fixed) “spread adjustment”) βασίζεται στην πενταετή ιστορική διάμεσο που υπολογίζει τη διαφορά ανάμεσα στα LIBORs και τα νέα εναλλακτικά επιτόκια σε μία περίοδο πενταετών καθημερινών τιμών.
 

Τι αντίκτυπο θα έχει η μετάβαση στα προϊόντα που βασίζονται στο LIBOR;

Η μετάβαση από το LIBOR θα επηρεάσει τόσο τις ήδη υπάρχουσες, όσο και τις μελλοντικές συναλλαγές στις χρηματοοικονομικές αγορές σε δάνεια, σε  ομόλογα, σε παράγωγα καθώς και σε άλλα χρηματοπιστωτικά προϊόντα/συμβάσεις που συνδέονται με το LIBOR.
 

Τι είναι η “fallback language”;

Η “fallback language” περιγράφει συμβατικά τα γεγονότα που ενεργοποιούν τη μετάβαση σε εναλλακτικό επιτόκιο, το εναλλακτικό επιτόκιο και το περιθώριο προσαρμογής (δηλαδή, το περιθώριο επιτοκίου που ευθυγραμμίζει το εναλλακτικό επιτόκιο με τον δείκτη αναφοράς που αντικαθίσταται).
 

Τι προβλέπει ο Εκτελεστικός Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1847 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τον καθορισμό καταστατικού υποκατάστατου για ορισμένες εκδόσεις του CHF LIBOR;

Τα ακόλουθα επιτόκια καθορίζονται ως επιτόκια αντικατάστασης του CHF LIBOR στις αναφορές στο CHF LIBOR σε κάθε σύμβαση και σε κάθε χρηματοπιστωτικό μέσο, όπως ορίζεται στην οδηγία 2014/65/ΕΕ:
 

• το CHF LIBOR διάρκειας 1 μήνα αντικαθίσταται από το ανατοκιζόμενο επιτόκιο SARON διάρκειας 1 μήνα, όπως αυτό παρατηρείται κατά τη διάρκεια της περιόδου 1 μήνα που προηγείται της περιόδου επιτοκίου·
• το CHF LIBOR διάρκειας 3 μηνών αντικαθίσταται από το ανατοκιζόμενο επιτόκιο SARON διάρκειας 3 μηνών, όπως αυτό παρατηρείται κατά τη διάρκεια της περιόδου 3 μηνών που προηγείται της περιόδου επιτοκίου·
• το CHF LIBOR διάρκειας 6 μηνών αντικαθίσταται από το ανατοκιζόμενο επιτόκιο SARON διάρκειας 3 μηνών, όπως αυτό παρατηρείται κατά τη διάρκεια της περιόδου 3 μηνών που προηγείται της περιόδου επιτοκίου·
• το CHF LIBOR διάρκειας 12 μηνών αντικαθίσταται από το ανατοκιζόμενο επιτόκιο SARON διάρκειας 3 μηνών, όπως αυτό παρατηρείται κατά τη διάρκεια της περιόδου 3 μηνών που προηγείται της περιόδου επιτοκίου.

Στα επιτόκια αντικατάστασης που αναφέρονται ανωτέρω, προβλέπεται η προσθήκη σταθερής προσαρμογής για τη διαφορά. Η εν λόγω σταθερή προσαρμογή για τη διαφορά ισοδυναμεί με τη διαφορά που δημοσιεύεται για κάθε σχετική διάρκεια ισχύος και υπολογίζεται στις 5 Μαρτίου 2021 ως ιστορική διάμεση διαφορά μεταξύ του οικείου CHF LIBOR και του αντίστοιχου SARON, ανατοκισμένου για προγενέστερη πενταετή περίοδο για κάθε επιμέρους διάρκεια.  

LIBOR	ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΙΣΧΥΟΣ	Επιτόκιο αντικατάστασης	Τιμή προσαρμογής για τη διαφορά (%)
CHF	1M	Ανατοκιζόμενο επιτόκιο SARON διάρκειας 1 μήνα (SAR1MC) ISIN CH0477123886	-0,0571
CHF	3M	Ανατοκιζόμενο επιτόκιο SARON διάρκειας 3 μηνών (SAR3MC) ISIN CH0477123902	0,0031
CHF	6M	Ανατοκιζόμενο επιτόκιο SARON διάρκειας 3 μηνών (SAR3MC) ISIN CH0477123902	0,0741
CHF	12M	Ανατοκιζόμενο επιτόκιο SARON διάρκειας 3 μηνών (SAR3MC) ISIN CH0477123902	0,2048

Ο Εκτελεστικός Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1847 τίθεται σε ισχύ την 1/1/2022.
 

Πώς προετοιμάζεται η Alpha Bank Cyprus Ltd για τη μετάβαση από το LIBOR;

Η Alpha Bank Cyprus Ltd έχει αξιολογήσει τον τρόπο με τον οποίο η μετάβαση μπορεί να επηρεάσει τα προϊόντα με LIBOR και έχει ξεκινήσει την προετοιμασία για τη διάθεση προϊόντων της βάσει των νέων επιτοκίων αναφοράς.
 
Προτείνουμε  να παρακολουθείτε τις επικοινωνίες μας με εσάς, προκειμένου να ενημερωθείτε για τυχόν μεταβολές σε προϊόντα σας που συνδέονται με το LIBOR, λόγω της επικείμενης μετάβασης. Σε περίπτωση που συμβάσεις σας με την Alpha Bank Cyprus Ltd συνδέονται με το LIBOR, είναι σημαντικό να κατανοήσετε πώς θα τις επηρεάσει η μετάβαση.
 
Θα παρακολουθούμε τις εξελίξεις και θα προβούμε σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για την απρόσκοπτη μετάβαση στα νέα επιτόκια αναφοράς.